sobota, 9 marca 2019

Makbet- historia prawdziwa.


Wzgórze Lady Hill w Elgin, z monumentem wzniesionym w XIX w na cześć  Georga V, ostatniego Duka Gordon, to jeden z najbardziej charakterystycznych elementów panoramy miasta. Rozpościerający się stąd widok zachwyca każdego, kto zada sobie trud, aby po wąskich schodach, a następnie po stromej ścieżce prowadzącej do ruin zamku, wspiąć się na jego szczyt. 
Kolumna, potocznie zwana 'kolumną Gordona', podziwiana u jej podnóża wygląda imponująco. Przy jej ogromie, ruiny dawnego zamku, a właściwe to co z ruin zamku pozostało, wyglądają mizernie i nie przykuwają uwagi zwiedzających. 
Niepozorna sterta kamieni mocno porośnięta trawą i mchem, przypomina raczej rumowisko niż zamkowe mury. Nie ma tu śladu po dawnej świetności tego miejsca. I aż trudno uwierzyć, że w 1140 roku, w zamkowych murach, swego żywota dokonał szkocki król Duncan I, pozytywny bohater dramatu Szekspira i że to właśnie tu zaczęła się prawdziwa historia Makbeta, króla Szkotów.

Makbeta ‘rozsławił’ Wiliam Szekspir w swoim dramacie. Makbet - tytułowa postać utworu, to pan na zamku w Inverness, wasal i bliski krewny króla Duncana I, który wiernie mu służy, jako dowódca wojsk królewskich w wojnie szkocko- norweskiej. Na początku Szekspir przedstawia go jako bohatera pozytywnego; odważnego, sprawiedliwego w słowach i czynach, wiernego królewskiego sługę i oddanego przyjaciela. Jego postawa i zachowanie zmieniają się, po spotkaniu z trzema wiedźmami, które przepowiadają mu, że zostanie Panem na zamku i ziemiach Cawdor, a następnie królem Szkotów. Ogarnięty rządzą władzy obsesyjnie podażą za przepowiednią. Zabija króla Duncana i wszystkich, którzy królowi sprzyjali i zajmuje jego tron. 
Król Duncan w dramacie Szekspira to postać pozytywna. Król sprawiedliwy, mężny władca, doceniający starania poddanych w walce dla ojczyzny. Makbet jest przez niego wyróżniony za wierną służbę. Nagradza On Makbeta tytułami, w zamian za bohaterstwo na polu bitwy czyniąc, go Thane of Cawdor, tym samym upewnia go w prawdziwości przepowiedni trzech wiedźm i wywołuje przemianę u swojego krewnego. Nieświadomy zasadzki na swe życie Duncan, zatrzymuje się na zamku w Inverness gdzie ginie z rąk Makbeta. 
Prawdziwa historia tych dwóch postaci, tak wyraziście przedstawionych w dramacie, wyglądała jednak zupełnie inaczej. Pełno w niej, tak jak w sztuce Szekspira, zaskakujących zwrotów akcji, krwawych potyczek i walk o sukcesje, ale to nie Makbet zabił króla i to nie on był uzurpatorem, bezprawnie zasiadającym na szkockim tronie.
Makbet urodził się około 1005 roku i był bliskim krewnym króla Duncana I. Jego siedzibą był zamek w Forres, po którym dzisiaj nie zostały nawet ruiny.
Zarówno Makbet jak i Duncan byli wnukami, króla Szkotów Malcolma II, który bezprawnie wprowadził Duncana na tron.
 Matką Makbeta była Donada, druga córka Malcolma II, a jego ojcem Findlay, Mormaer z Moray. Makbet poślubił Gruoch, owdowiałą wnuczkę króla Kennetha III. Pierwszy mąż Groch jak i jej brat zostali zamordowani przez zwolenników króla Duncana I. 
Aby pomścić swoją żonę, Makbet połączył siły z Thorfinnem z Orkadów i stanął naprzeciw wojsk  Duncana. 

Armie spotkały się 14 sierpnia 1040 r. w Pitgaveny, poza Elginem. W czasie bitwy Duncan został ciężko ranny. Umierającego króla przeniesiono do Zamku na wzgórzu w Elgin, gdzie wkrótce zmarł z powodu odniesionych ran. 
To nie zamkowe mury w Inverness były więc świadkiem tragedii i śmierci Duncana i to nie Makbet zadał mu śmiertelny cios. Przyczynił się On tylko pośrednio do śmierci króla, wszczynając przeciwko niemu wojnę, nie był wiec królobójcą.

Ruiny zamku na wzgórzu Lady Hill
Po śmierci Ducana, Makbet zostaje królem Szkotów, a jego rządy to czas stabilizacji i rozwoju kraju. Skończyła się anarchia i wewnętrze walki między klanami. 
Nie było mu jednak dane zasiadać na szkockim tronie przez długie lata. Jego panowanie zakończyło się w 1057, kiedy to Malcolm – potomek Duncana zebrał wojsko i przy pomocy Anglików wtargnął do Szkocji. Makbet poległ w bitwie pod Aberdeen, a nie jak to w sztuce przedstawił Szekspir - w zamku Dunzynan, w pojedynku z Makdufem.

      Nie wiadomo, dlaczego historia jego panowania obrosła czarną legendą. Był królem prawowicie zasiadającym na tronie i pozytywnie zapisał się w historii Szkocji. Niewątpliwie do jego niesławy przyczynił się sam Wiliam Szekspir, który w swoim dramacie ukazał Makbeta jako bezdusznego tyrana z zimną krwią usuwającego przeciwników. 
Ruiny zamku na wzgórzu Lady Hill





Brak komentarzy:

Prześlij komentarz