Five o'clock

 

Jest taki zwyczaj, który nieodłącznie kojarzy się każdemu, na całym świecie, z typowo brytyjską tradycją kulinarną – to celebrowanie popołudniowej herbaty. Zapytacie, z pewnością, dlaczego nazywam to tradycją kulinarną, skoro, w powszechnym odbiorze jest to rytuał pica herbaty. Rzeczywiście, w naszym kraju funkcjonuje taki stereotyp, ale w rzeczywistości ‘herbata o piątej’, to znacznie coś więcej niż tylko bursztynowy napój w towarzystwie ciasteczka.

Five o’clock to obecnie posiłek, coś w rodzaju popołudniowego lunchu, czy jakbyśmy to w Polsce określili podwieczorku, któremu początek dała tradycja picia, sprowadzonej na Wyspy, z licznych kolonii, herbaty.

Brytyjczycy szybko zaprzyjaźnili się z tą kolonialną nowinką i tak bardzo polubili ten napój, że stał się on integralną częścią ich codziennego życia i gwiazdą rytuału społecznego, znanego też powszechnie pod nazwą ‘tea time’, który w tym poście wam przybliżę.

Mincemeat pie i jego historia - od mięsnego placka po słodke, bożonarodzeniowe ciastko.

O tym jak Brytyjczycy, a szczególnie Szkoci obchodzą święta Bożego Narodzenia pisałam już na tym blogu. Wszystkich zainteresowanych odsyłam do moich grudniowych postów z poprzednich lat.

I jak na kolejny grudzień, w historii mojego bloga przystało, również i tym razem dedykuje go miejscowym bożonarodzeniowym tradycjom.

 Dzisiejszy post poświecę wyjątkowej potrawie, a właściwie, należałoby powiedzieć, jednemu z tutejszych świątecznych przysmaków, który przebojem zdobył serca smakoszy w całym anglojęzycznym świecie. Jego różne wersje znajdziecie obecnie w Australii, Nowej Zelandii, Kanadzie czy też Stanach Zjednoczonych.

Każdego grudnia Brytyjczycy kupują 370 milionów sztuk tego przysmaku, a tylko jeden Bóg tylko wie, ile sami w swoich domach wypiekają!

Zanim jednak uzyskał on dzisiejszą postać i Brytyjczycy jak również i mieszkańcy dawnych brytyjskich kolonii zaczęli cieszyć się jego współczesnym smakiem, przeszedł od długą ewolucje zmieniając zarówno swój kształt jaki i znany nam obecnie smak.

Początkowo był on daniem głównym, teraz najczęściej jest podawany na zakończenie posiłku lub jako przysmak do porannej bożonarodzeniowej kawy czy też popołudniowej herbaty.

Mincemeat pie, bo o nim tu będzie mowa, to słodkie ciasto pochodzenia angielskiego, wypełnione mieszanką suszonych owoców i przypraw zwaną „mielonym”, które tradycyjnie podaje się w okresie Bożego Narodzenia w większości krajów anglojęzycznych. To między innymi wyczytacie w popularnej internetowej encyklopedii.

Spooky Scotland

Jak na koniec października przystało w dzisiejszym poście mowa będzie o Halloween, o dokładnie o Halloween w szkockim wydaniu.

Szkocja to miejsce, w którym aż roi się od wszelkiego rodzaju duchów, potworów i bliżej nieokreślonych stworów, nawiedzających tutejsze zamki i domostwa. Każda nawet najmniejsza osada ma tu swoją zjawę, która straszy przybyszy i w ryzach trzyma lokalną społeczność.

Można by rzec, że Halloween jest tu codziennością, a nie tylko świętem obchodzonym 31 października.

Zanim jednak zjawy i wszelkiej maści duchy na dobre rozgościły się na szkockich włościach i w Halloween zaczęły, ze zwielokrotnioną siłą, straszyć; na ziemiach tych obchodzono święto plonów. W dniu tym (lub dniach) na przełomie października i listopada, celebrowano zebranie z pól ostatnich kłosów, i spędzenie zwierzyny po letnim wypasie do zagród, gdzie ją ubijano, aby przez zimowe miesiące zapewnić sobie pożywienie.

SAMHAIN

Okres ten był równocześnie początkiem Celtyckiego Nowego Roku. W każdej z lokalnych wspólnot odbywało sie, w ów czas, coroczne spotkanie gminne, a w nocy 31 października obchodzono Samhain, kiedy to wedle ówczesnych wierzeń duchy zmarłych wracały na ziemię.

Bow Fiddle Rock (Portknockie)

Bow Fiddle Rock to chyba najbardziej obfotografowane i najczęściej odwiedzane (oprócz lokalnych destylarni) miejsce w Moray. Nie ma konta na Instagramie czy też Facebooku, na którym nie pojawiłyby się jego zdjęcia. Nic w tym dziwnego - jego fotografowanie jak i odwiedzanie (w przeciwieństwie do tutejszych destylarni) nigdy, prawdziwemu miłośnikowi tutejszych klimatów, się nie znudzi. Zwłaszcza gdy spacer, brzegiem morza, można odbyć w tak sprzyjających okolicznościach przyrody(pogody) jakie towarzyszyły nam w miniony weekend.

Zapytacie z pewnością, dlaczego po ponad 3 latach od umieszczenia pierwszego postu na tym blogu, opisuje tak znane i rozpoznawalne, nie tylko w Szkocji, miejsce?

Portnockie, w którym to mieści się oważ formacja skalna, już opisywałam i to w jednym z pierwszych postów. Skupiłam się wtedy jednak na samej wiosce i jej malowniczej architekturze. Małe, rybackie domki, z charakterystycznie wykończonymi oknami zachwycą każdego. Skały i gromadnie obsiadające je ptaki, wobec mojego ówczesnego zachwytu nad tutejszą architekturą, musiały poczekać.

   Po powrocie z urlopu rzuciłam się w wir pracy i trochę przesadziłam z ilością spędzonych w niej godzin. W piątek wieczorem byłam tak zmęczona zarówno fizycznie, jak i psychicznie, że nadawałam się na kolejny urlop. Nie powtórzę już więcej tego błędu i nie zgodzę się na dodatkowe godziny, zwłaszcza gdy pogoda za oknem będzie tak przyjemna jak w miniony weekend.

Podróż do Polski ze Szkocji i powrót w dobie obostrzeń pandemicznych.

 

Z pewnością wielu z was miało podobne jak ja rozterki. Z jednej strony nie widzieliście swoich bliskich przez długi czas, z drugiej baliście się, że wyjazd do Polski może narazić ich, jak również was samych na chorobę. Przez Covid nie opuszczam Szkocji przez dwa lata. Nie należę do osób samolubnych, które myślą jedynie o swoim interesie i dobrym samopoczuciu. W moich decyzjach zawsze uwzględniam dobro otaczających mnie osób. Dlatego też z niecierpliwością czekałam na moja kolej szczepienia.

Wiem, że wielu z was kwestionuje samą szczepionkę, jak również ma własne wyrobione na jej temat jak i samego wirusa zdanie. poparte ‘naukowymi’ dowodami zaczerpniętymi z bliżej nieokreślonych stron internetowych. Macie do tego prawo. Nie zamierzam tu nikogo przekonywać ani też potępiać. Ja się zaszczepiłam i przestrzegam zaleceń. Pozwoliło mi to uniknąć wielu problemów w podroży do Polski, jak również zaoszczędzić pieniądze przy zakupie wymaganych testów.

Podróż ze Szkocji do Polski

Wybierając się do Polski jako osoby w pełni zaszczepione nie musicie wykonywać testów. Wystarczy, że na lotnisku podczas kontroli granicznej okażecie dowód szczepienia (tzw. Covid- 19 vaccination status). Ja miałam przy sobie papierowe zaświadczenie z NHS Scotland. Otrzymanie takiego zaświadczenia jest bardzo proste. Nie czekajcie jednak z jego uzyskaniem do ostatniego momentu przed podrożą. Czasami na przesyłkę trzeba poczekać kilka dni. Dlatego też warto poprosić o nie, dużo wcześniej, najpóźniej na 2 tygodnie przed planowanym wylotem.

Aby uzyskać zaświadczenie należy zalogować się na stronie NHS-u podając swój numer NHS. LINK TU. Numer znajdziecie w liście powiadamiającym was o terminie szczepienia. Jeśli nie macie listu to zadzwońcie na infolinie. Zostaniecie zapytani przy weryfikacji o daty szczepień i numer zostanie wam udostępniony.

EU Settled Status i konsekwencje jego braku

 

Czym jest Settled Status, nie musze chyba nikomu tłumaczyć, kto mieszka na Wyspach i chciał tu po Brexicie zostać. Takie oto miałam przekonanie jeszcze do początku lipca, kiedy to do instytucji, w której pracuje (moja druga praca) zgłosiły się osoby, które właśnie dowiedziały się, że od przyszłego miesiąca grozi im utrata wszystkich, dotychczas pobieranych od Państwa, zasiłków. Wspólnie z kolegami, sprawdziliśmy wszystkie obowiązujące przepisy i niestety brak jego posiadania (Settled Status) nastręcza duże komplikacje, nie tylko dla tych pobierających zasiłki, ale i dla każdego, obywatela Unii, który w UK pracuje, mieszka lub uczy się.

 Wniosek o status osoby osiedlonej, dający prawo do pozostania w Wielkiej Brytanii można było składać do końca czerwca 2021 r. W wielu miejscach w Szkocji organizacje użytku publicznego, lokalne Council, jak również sami pracodawcy zatrudniający licznie obywateli z naszej części Europy, organizowali, w ostatnich miesiącach, liczne spotkania i akcje pomocnicze przy składaniu wniosków. Cudzoziemcy, głównie z Europy Wschodniej, mogli w swoim ojczystym języku uzyskać pełne informacje jak i pomóc przy składaniu wniosku. Mimo tak szeroko zakrojonej akcji, do wielu osób, szczególnie nieznających języka i nie orientujących się w tutejszych realiach, wiedza ta nie dotarła.

O szkockim lecie, wakacyjnych dylematach i o szczepieniach.

Ponownie zniknęłam na kilka tygodni. Oczywiście zniknęłam jedynie z wirtualnego życia, bo w realu działo się i to naprawdę dużo. Nie pamiętam, kiedy ostatnio przeżywałam tak duży emocjonalny roller coaster. A przyczyną całego zamieszania, jak się możecie domyśleć, był wirus, którego nazwy nie muszę wymieniać, bo każdy z Was z odmienił go, z pewnością, przez wszystkie przypadki. Zrujnował on wszystkie moje wakacyjne plany.

Woody Allen powiedział kiedyś "Jeśli chcesz rozśmieszyć Boga, opowiedz mu o twoich planach na przyszłość." I trudno się z nim nie zgodzić. Moje plany (które ujawniam, również na tym blogu) zwiedzania uroczych szkockich miast, miasteczek i wiosek na szkockim wybrzeżu, spaliły na panewce.

Gwoli wyjaśnienia nie chorowałam, ale było naprawdę blisko. W środku sezonu turystycznego, z sześciu osób, które pracują w obsłudze klienta, ostałam się jedynie ja. Cała, pozostała piątka przeszła przez chorobę, w tym troje z nich nie wróciło jeszcze do pracy. Wszyscy byli zaszczepieni i pozostali przez cały okres choroby w domu. Jednak w dalszym ciągu są bardzo osłabieni i pozostają na zwolnieniu lekarskim.

Co można znaleźć w szkockich ogrodach?

Zawsze, gdy w upalny dzień wygodnie rozsiadam się w moim ogrodowym fotelu przypominają mi się słowa piosenki Jonasza Kofty – ‘Pamiętajcie o ogrodach’. Piosenka, jakbyśmy to dzisiaj powiedzieli, mocno oldschoolowa i starsza ode mnie😊, ale jakże pasująca do dzisiejszych upalnych czasów.‘

Pamiętajcie o ogrodach przecież stamtąd przyszliście, żar epoki użyczą wam chłodu, tylko drzewa, tylko liście (…), żar epoki nie użyczy wam chodu, żaden schron, żaden beton…’

Po wielu latach mieszkania w polskim betonowym mieście, które za wyznacznik rozwoju (przynajmniej za poprzedniego prezydenta) uznawało poziom wybrukowania każdego kawałka zielonej przestrzeni i postawienia wystrzelających w niebo wieżowców, powróciłam do normalności.

 Coś, co kiedyś było dla mnie synonimem nowoczesności (oważ brukowana ulica i strzeliste wieżowce) i dobrego standardu życia, dzisiaj ze wstydem pokrywam zasłoną milczenia i nie wiem, jak mogłam kiedykolwiek się tym fascynować.

W Szkocji zmieniłam o 180 stopni swoje podejście, do rzeczy które kiedyś wydawały mi się niezastąpione i niezbędne do życia.

Ogród, z dużą ilością kwiatów, zielono soczystym trawnikiem, z ławeczką pod drzewem lub okalającym go wysokim żywopłotem, to obecnie mój wyznacznik nowoczesności i luksusu, a także dobrego stylu życia.

Jest takie powiedzenie; pokaż mi swój dom, a powiem Ci kim jesteś. Ja powiedziałabym raczej pokaż mi swój ogród, a powiem ci kim jesteś.

Szkocja fascynuje mnie nie tylko swoim naturalnym krajobrazem i wspaniałą wielowiekową architekturą. Tutejsze ogrody to dla mnie jeden z piękniejszych obrazów. Kolorowe i pachnące w lecie; w zimie spokojne zielenią trawnika i zimozielonych krzewów.

Plaża w Nairn i hinduska restauracja w Forres, czyli o powrocie do przedcovidowych zwyczajów.

 

Kilka dni temu obiecałam wam post o nowym ciekawym miejscu, które możecie odwiedzić wybierając się w północne rejony Szkocji. Jak zwykle zamieszczam go z opóźnieniem. Przepraszam was za to, ale pogoda była tak piękna, że ostatnią rzeczą, na którą miałam ochotę to praca, jakakolwiek. 

Ostatnie trzy dni były zresztą rozleniwiające nie tylko dla mnie, ale również dla zdecydowanej większości Szkotów, którzy celebrowali coś w rodzaju naszej majówki- Late May Bank Holiday.

A okazja była ku temu wyjątkowa. Nie dość, że większość obostrzeń została zniesiona, to dodatkowo w tym roku bank holiday przypadł w poniedziałek, wydłużając weekend.

Jak kraj długi i szeroki wszyscy ruszyli więc w podróż. Zapakowali rodziny do swoich karawanów i tłumnie zapełnili tutejsze plażę i campingi.

Majówkowe podróże dla wielu Szkotów, w dobie wciąż obowiązujących covidowych obostrzeń, to powrót do beztroskich lat dzieciństwa. Wielu z nich zabierając swoje rodziny, miało okazje przypomnieć sobie jak wyglądały ich majówki przed wielu laty.

Szkocja wybrała!

6 maja 2021 roku rozegrała się, chyba, jedna z najważniejszych bitew w historii Szkocji- Scottish Parliament election. Jak duże znaczenie będzie miała on dla przyszłości tego przepięknego kraju dowiemy się, z pewnością, w niedalekiej przyszłości. Pewne jest jedno- pył bitewny jeszcze długo nie opadnie.

Przyznam się wam szczerze, że tylu emocji nie dostarczyła mi żadna ekipa rządząca w Polsce (na czele z obecną, pozostańmy przy określeniu, mocno kontrowersyjną), co tutejsza klasa polityczna. Ostatnie lata to nieustanny Roller Coaster, a emocje z 6 maja były ponadto mocno podbite przez fakt, że z uwagi na pandemie, nie przeprowadzano tradycyjnych sondaży exit poll. Wyniki wyborów były więc sączone bardzo powoli i ostatecznie ogłoszone po policzeniu wszystkich głosów, po kilku dniach od wyborów.

Aby przybliżyć wam, mieszkającym w Polsce, co tak naprawdę się tu wydążyło 6 maja, muszę się trochę cofnąć w czasie. 

Gdy w 2014 roku przyjechałam do Szkocji trafiłam w sam środek referendalnej kampanii. Ścierały się tu dwie opcje – jedna opowiadająca się za utrzymaniem unii i pozostaniem w Zjednoczonym Królestwie, druga strona optowała za zerwaniem związków z Anglią pełną suwerennością- odzyskaniem niepodległości.

W Szkocje ruszamy...

Od blisko dwóch tygodni można się po ponownie poruszać po całej Szkocji. Nie znaczy to, że wszystkie miejsca ponownie stoją otworem. Wiele biznesów ponownie otworzy się w ciągu kolejnych kilku tygodni, a ograniczenia, jak również konieczność przestrzegania reżimu sanitarnego, nie znikną prawdopodobnie przez kolejne długie miesiące. 

Nie zmienia to faktu, że jak na razie epidemia w Szkocji przechodzi, mam nadzieje, do historii i wszystko wskazuje na to, że bez większych problemów odbędą się zaplanowane na 7 maja wybory do tutejszego Parlamentu.

Nie wyborom jednak (na które się wybieram) jak i korono wirusowi chciałam poświecić ten post, ale ponownie otwierającej się możliwości poruszania po kraju.

Ja w tym roku postanowiłam się skupić na Szkockim wybrzeżu. Widok morza, niezależnie od pogody, zawsze działał na mnie uspokajająco. Wypady na pobliskie plaże pozwalały mi przetrwać ten ciężki okres.

I tym razem na cel mojej pierwszej po pandemicznej wyprawy wybrałam morze, a dokładniej widok na nie z niezwykłego miejsca w Moray.

Tą wieś, osadę rybacką opisałam już na jednym z pierwszych, na tym blogu, postów. Skupiłam się wtedy jednak na plaży, zatoce i związanej z nią historii powstania narodowej szkockiej zupy – Cullen Skink.

Zdrowych i rodzinnych Świąt.

 

Święta Wielkanocne w Szkocji i związane z nimi zwyczaje opisałam już na tym blogu. Niezbędne informacje znajdziecie pod tym linkiem. Zauważyłam, że cieszył się on, w tym roku, dużym zainteresowaniem, za co bardzo Wam dziękuję😊

W tym roku nie będzie tradycyjnego postu wielkanocnego. Nie będę też dzielić się z wami moimi planami odnośnie do miejsc w Szkocji, które zamierzam odwiedzić, bo planowanie czegokolwiek odkładam na czas, kiedy dostane przynajmniej pierwszą dawkę szczepionki.

Chciałam wam złożyć życzenia świąteczne- zdrowych, pogodnych (jeśli to możliwe) i rodzinnych świąt i w ramach wielkanocnego prezentu podzielić moim nowym odkryciem z Forres.

W pobliżu linii kolejowej, biegnącej równolegle do drogi łączącej Inverness z Aberdeen (A96), ścięto 5 drzew, pozostawiając jednak pnie o wysokości około 1,5 metra. Kilka miesięcy temu ktoś wyrzeźbił w dwóch z nich figurę ślimaka i sowy. Trzy tygodnie temu z trzeciego pnia powstała ta piękna rzeźba zająca. Można by rzec, że to taka rzeźba na czasie😊

Pozostały jeszcze dwa ścięte pnie. Ciekawa jestem, co też się z nich ‘wykluje’.

Jeszcze raz Wesołych i smacznego jajka.